GALGENVELD

Welkom op onze webpagina over galgenvelden in Nederland. Een galgenveld was vroeger een open ruimte waar één of meerdere galgen stonden opgesteld. Tot ver in de 18e eeuw waren deze velden op verschillende plaatsen te vinden, zowel in de Nederlanden als daarbuiten.

Galgenveld van Amsterdam in 1795
Galgenveld van Amsterdam in 1795
Landschap van Pieter Bruegel de Oude, ca. 1562
Landschap van Pieter Bruegel de Oude, ca. 1562

Tot 1795, en soms nog langer, hadden steden buiten hun poorten een galgenveld. Dit was vaak ruige grond op een goed zichtbare locatie langs een doorgaande weg, op een heuvel of langs een rivier. Op deze manier gaven steden aan dat ze, net als de landsheer, beschikten over hoge jurisdictie en het recht hadden om te rechtspreken over hun inwoners. Elders waren er ook galgenvelden of galgenbergen voor de rechtsprekende adel.

Galgenvelden werden vaak geassocieerd met afgelegen en verlaten gebieden, waar volgens de christelijke opvattingen misdadigers en heidenen thuishoorden. Een meer alledaagse reden was dat de zichtbaarheid en daarmee de afschrikkende werking op een open veld groter waren. Sommige galgenvelden zijn zelfs nooit gebruikt, maar hadden enkel een afschrikwekkende functie, zoals het galgenveld van Amerongen.

Uitvoering

In veel gevallen vond de executie van het doodvonnis niet plaats op het galgenveld zelf, maar op een centrale plaats in de stad, waarbij het publiekelijk werd uitgevoerd. Na de executie werd het lichaam op een horde, een soort slee van takken, naar het galgenveld gebracht en daar opgehangen of op een radstake, een hoge paal met een horizontaal geplaatst wiel bovenaan, gelegd. Beide methoden zijn terug te vinden in het spreekwoord “hij groeit op voor galg en rad”. Soms werden specifieke lichaamsdelen, zoals hoofden na onthoofding, tentoongesteld op staken.

Een gehangene had geen recht op een waardige begrafenis; het was gebruikelijk dat het lichaam door dieren werd opgegeten. Gezien executies niet waren toegestaan op gewijde grond, zoals in en rond kerken, werden de resten vaak begraven in een knekelput onder de galg.

Ondanks het afschrikkende effect van goed zichtbare galgenvelden veranderden sommige velden in recreatieve plaatsen. Bijvoorbeeld, het Galgenveld aan de noordoever van het IJ in Amsterdam was populair als zondagmiddaguitje. Een ander voorbeeld is de Galgenberg in Lunteren, waar later een uitzichttoren werd gebouwd voor recreatieve doeleinden.

BRON: https://nl.wikipedia.org/wiki/Galgenveld